Tìm hiểu về chuẩn AC, AX và Wi-Fi thế hệ thứ 5, 6, 7: Có gì nổi bật?

Wi-Fi là một phần thiết yếu trong cuộc sống hiện đại, từ học tập, làm việc đến giải trí. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ rằng Wi-Fi cũng có “thế hệ”, với mỗi thế hệ đều mang đến sự cải tiến đáng kể về tốc độ, độ ổn định và khả năng xử lý thiết bị đồng thời. Các chuẩn Wi-Fi như 802.11ac hay 802.11ax, hay còn gọi là Wi-Fi 5, Wi-Fi 6, thực chất là những bước tiến về công nghệ không dây, ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm internet hằng ngày. Bài viết này, Phúc Anh sẽ giúp bạn hiểu rõ sự khác biệt giữa các chuẩn Wi-Fi hiện nay, từ Wi-Fi 5 đến Wi-Fi 7, cũng như điểm nổi bật của từng thế hệ.

Wi-Fi 5 (802.11ac): Chuẩn của tốc độ cao một thời

Chuẩn Wi-Fi 5, còn được gọi là 802.11ac, được chính thức công bố vào năm 2014 và nhanh chóng trở thành tiêu chuẩn chủ đạo trong suốt nhiều năm. Wi-Fi 5 hoạt động chủ yếu trên băng tần 5GHz, giúp hạn chế nhiễu sóng từ các thiết bị điện tử khác và cho tốc độ truyền tải cao hơn nhiều so với chuẩn Wi-Fi 4 (802.11n) trước đó.

Với tốc độ lý thuyết lên đến 3,5 Gbps, Wi-Fi 5 giúp cải thiện đáng kể trải nghiệm xem video 4K, chơi game trực tuyến và truyền dữ liệu nhanh chóng giữa các thiết bị trong cùng một mạng. Công nghệ MU-MIMO (Multi-User Multiple Input Multiple Output) lần đầu tiên được giới thiệu trong Wi-Fi 5 cũng là bước tiến lớn, cho phép nhiều thiết bị cùng truy cập mạng ổn định thay vì phải “xếp hàng” lần lượt như trước.

Tuy nhiên, Wi-Fi 5 vẫn tồn tại những giới hạn như thiếu hỗ trợ cho băng tần 2.4GHz trong một số cấu hình nhất định, hay chưa tối ưu hóa tốt trong các môi trường có mật độ thiết bị dày đặc.

Wi-Fi 6 (802.11ax): Chuẩn kết nối thế hệ mới

Ra mắt vào năm 2019, thiết bị mạng chuẩn Wi-Fi 6 hay còn gọi là 802.11ax, đánh dấu một bước nhảy vọt về khả năng xử lý nhiều thiết bị đồng thời, phù hợp với xu hướng nhà thông minh, học online và làm việc từ xa. Không chỉ tăng tốc độ tối đa lên đến 9,6 Gbps, Wi-Fi 6 còn mang đến các cải tiến về hiệu suất thực tế khi nhiều thiết bị kết nối cùng lúc.

Điểm nổi bật của Wi-Fi 6 nằm ở việc nó hoạt động cả trên hai băng tần 2.4GHz và 5GHz. Nhờ đó, nó không chỉ duy trì kết nối ổn định trong không gian nhiều vật cản mà còn tối ưu tốc độ trong môi trường ít nhiễu.

Công nghệ OFDMA (Orthogonal Frequency-Division Multiple Access) giúp chia nhỏ dữ liệu để truyền đồng thời đến nhiều thiết bị, giảm thiểu độ trễ. MU-MIMO cũng được nâng cấp, hỗ trợ truyền dữ liệu xuống nhiều thiết bị cùng lúc thay vì chỉ một chiều như ở Wi-Fi 5. Nhờ đó, các hoạt động như gọi video, họp trực tuyến hoặc chơi game đều trở nên mượt mà hơn, ngay cả khi có nhiều thiết bị đang sử dụng mạng cùng lúc.

Thêm vào đó, Wi-Fi 6 còn tối ưu hóa điện năng bằng công nghệ Target Wake Time (TWT), giúp các thiết bị như smartphone, máy tính bảng hoặc cảm biến IoT tiết kiệm pin hơn khi sử dụng Wi-Fi liên tục.

Bài viết liên quan:

Hướng dẫn cấu hình router WiFi TP-Link mới đơn giản chỉ với 5 bước

Hướng dẫn biến Router WiFi TP-Link thành bộ tiếp sóng (Repeater) để mở rộng vùng phủ sóng mạng

Wi-Fi 6E: Mở rộng không gian với băng tần 6GHz

Dù vẫn thuộc nhóm Wi-Fi 6, Wi-Fi 6E là một phiên bản mở rộng đặc biệt khi bổ sung thêm băng tần 6GHz một “đường cao tốc” hoàn toàn mới chưa từng bị sử dụng. Với băng tần này, Wi-Fi 6E giảm thiểu nhiễu sóng và cung cấp thêm không gian cho dữ liệu lưu thông, phù hợp với các nhu cầu khắt khe về độ trễ và tốc độ, chẳng hạn như AR/VR, streaming độ phân giải 8K hay kết nối thiết bị thông minh.

Tuy nhiên, điểm hạn chế của Wi-Fi 6E là thiết bị hỗ trợ chưa phổ biến, đồng thời băng tần 6GHz có khả năng xuyên tường kém hơn, đòi hỏi hệ thống router mạnh mẽ hoặc triển khai mạng mesh để đảm bảo phủ sóng.

Wi-Fi 7 (802.11be): Kỷ nguyên kết nối đa chiều

Wi-Fi 7 là thế hệ mới nhất, còn được gọi là 802.11be, dự kiến sẽ được phổ biến rộng rãi từ năm 2025 trở đi. Chuẩn này được thiết kế để đáp ứng các nhu cầu kết nối trong tương lai, bao gồm làm việc từ xa quy mô lớn, chơi game đám mây, thực tế ảo tăng cường (AR/VR), và các ứng dụng công nghiệp thông minh.

Wi-Fi 7 không chỉ hỗ trợ cả ba băng tần 2.4GHz, 5GHz và 6GHz mà còn nâng tốc độ lý thuyết lên đến 46 Gbps một con số ấn tượng vượt xa các thế hệ trước. Công nghệ mới như Multi-Link Operation (MLO) cho phép thiết bị kết nối đồng thời nhiều băng tần để tăng tốc độ truyền tải và giảm độ trễ, rất lý tưởng cho các môi trường yêu cầu kết nối ổn định và phản hồi nhanh như streaming trực tiếp hoặc điều khiển thiết bị IoT thời gian thực.

Cùng với đó, Wi-Fi 7 cũng nâng cấp chuẩn điều chế tín hiệu lên mức 4096-QAM, giúp truyền tải dữ liệu hiệu quả hơn trên cùng một kênh tần số, từ đó cải thiện đáng kể tốc độ trong thực tế sử dụng.

Kết luận

Từ Wi-Fi 5 đến Wi-Fi 7, chúng ta có thể thấy rõ xu hướng phát triển theo hướng tăng tốc độ, cải thiện độ ổn định và mở rộng khả năng xử lý nhiều thiết bị cùng lúc. Trong thời đại kết nối thông minh ngày càng phổ biến, việc sở hữu thiết bị hỗ trợ Wi-Fi 6 hoặc Wi-Fi 7 không chỉ là một lựa chọn hiện đại mà còn là đầu tư lâu dài cho trải nghiệm kết nối không gián đoạn, tốc độ cao và an toàn hơn. Khi chọn mua laptop, điện thoại hay router, người dùng nên ưu tiên các thiết bị có chứng nhận Wi-Fi 6 hoặc 6E, và sẵn sàng chuyển sang Wi-Fi 7 khi công nghệ này chính thức trở thành tiêu chuẩn phổ thông.