Những cách phân biệt giọng nói AI để tránh bị lừa, mất tiền oan

Trong thời đại công nghệ phát triển như vũ bão, trí tuệ nhân tạo (AI) không chỉ giúp ích cho cuộc sống mà còn bị kẻ xấu lợi dụng để lừa đảo. Một trong những hình thức nguy hiểm nhất hiện nay là giả mạo giọng nói AI – khiến nhiều người tưởng rằng người thân, bạn bè hoặc đối tác đang thực sự gọi điện cho mình. Nếu không cảnh giác, bạn có thể bị lừa chuyển tiền, tiết lộ thông tin cá nhân hoặc mất tài sản chỉ trong vài phút.

Vậy làm sao để nhận biết đâu là giọng nói thật và đâu là giọng nói do AI tạo ra? Dưới đây là 5 cách hiệu quả mà Phúc Anh tổng hợp được giúp bạn phân biệt giọng nói AI và tránh bị lừa đảo công nghệ cao.

Lưu ý đến cảm xúc và ngữ điệu

Giọng nói thật của con người luôn mang theo cảm xúc tự nhiên – lúc nhanh lúc chậm, lúc ngập ngừng, lúc run rẩy hay hưng phấn. Trong khi đó, giọng nói AI thường thiếu cảm xúc, nói đều đều và có ngữ điệu cứng nhắc. Nếu bạn cảm thấy giọng người kia quá trơn tru, đều tăm tắp và dường như không thể hiện cảm xúc thật, đó có thể là một dấu hiệu đáng nghi.

Kiểm tra độ trễ và khả năng phản xạ

Một đặc điểm dễ nhận ra nữa là độ trễ khi trả lời. Các hệ thống AI cần một vài giây để xử lý và tạo câu trả lời phù hợp, nên sẽ có độ trễ nhẹ sau khi bạn nói. Ngoài ra, giọng nói AI thường trả lời theo mô típ chung, thiếu phản xạ tự nhiên. Hãy thử nói xen vào, hỏi bất ngờ hoặc yêu cầu nhắc lại nội dung — nếu người kia trả lời lập lại y chang hoặc né tránh, đó có thể là AI hoặc bản ghi âm đã được lập trình trước.

Chú ý đến lỗi ngôn ngữ hoặc cách phát âm

Dù AI giỏi đến đâu, nó vẫn có thể phát âm sai một số từ tiếng Việt, đặc biệt là các từ mang tính địa phương, tiếng lóng, hay ngữ cảnh đặc thù. Ngoài ra, AI có thể dùng từ ngữ không tự nhiên, mắc lỗi ngữ pháp nhẹ mà bạn phải tinh ý mới phát hiện. Nếu bạn nghe thấy những chi tiết kỳ lạ như vậy, đừng vội tin – hãy xác minh lại bằng cách khác.

Luôn xác minh danh tính bằng nhiều kênh

Đây là bước quan trọng nhất để không bị lừa. Dù giọng nói có giống đến đâu, bạn cũng không nên chuyển tiền hoặc cung cấp thông tin cá nhân ngay lập tức. Hãy gọi lại cho người thân qua số cũ, hỏi qua ứng dụng chat quen thuộc (Zalo, Messenger...), hoặc yêu cầu gọi video để xác minh khuôn mặt. Ngoài ra, bạn có thể hỏi các chi tiết cá nhân mà chỉ người thật mới biết để kiểm tra.

Sử dụng công cụ phát hiện giọng nói AI

Hiện nay đã có một số công cụ hỗ trợ nhận diện giọng nói giả như Resemble Detect, AI Voice Detector, hay FakeCatcher của Intel (chuyên dùng cho video). Các công nghệ này sẽ ngày càng phổ biến để giúp người dùng chống lại deepfake và lừa đảo bằng AI. Dù vậy, không nên phụ thuộc hoàn toàn vào công cụ – sự cảnh giác của bạn vẫn là yếu tố quan trọng nhất.

Khi công nghệ càng phát triển, kẻ gian sẽ càng có nhiều chiêu trò tinh vi hơn để lừa đảo. Giọng nói AI có thể đánh lừa tai người, nhưng không thể đánh lừa được sự cảnh giác và bình tĩnh của bạn. Đừng chuyển tiền, cung cấp mã OTP hay thông tin cá nhân nếu còn một chút nghi ngờ. Hãy luôn xác minh kỹ và chia sẻ những kiến thức này với người thân để cùng bảo vệ nhau khỏi những cuộc gọi lừa đảo thời công nghệ cao.

Theo dõi Phúc Anh để cập nhập những thông tin công nghệ mới nhất.

Xem thêm: 

Hướng dẫn dùng FPT.AI VoiceMaker chuyển văn bản thành giọng nói để Review phim

OpenAI có thể sao chép giọng nói chỉ từ 15 giây âm thanh